Een bezoek aan de lerarenopleiding

Vandaag bezoek ik de lerarenopleiding in Ukunda. Ik probeer inzicht te krijgen in de manier waarop leerkrachten voorbereid worden op hun toekomstige taak.

Er zijn twee mogelijkheden om leerkracht te worden. Een student kan dagonderwijs volgen (3 jaar waarvan 2 jaar certificate course en 1 jaar diplome course) of op zaterdag en tijdens de vakanties naar school gaan (4jaar waarvan 2 jaar certificate course en 2 jaar diplome course).
Daarna kunnen de studenten nog twee jaar verder studeren voor hun degree. Daarmee kunnen ze lesgeven aan de hogeschool.

Studeren op zaterdag en tijdens de vakanties

Leerkrachten studeren af aan de middelbare school en gaan dan meteen als leerkracht aan de slag. Op die manier kunnen ze geld verdienen om de opleiding te betalen. Ze volgen les op zaterdag en tijdens de vakanties (telkens drie weken in april, augustus, november en december, van zeven uur ’s morgens tot half zes ’s avonds). Zij worden verplicht om zich te verbinden aan een school en er stage te lopen. De studenten worden tijdens iedere cursus minstens vijf keer geëvalueerd (stagebezoek).

De studenten staan zelf in voor de aankoop van leerboeken. Publishers (vb. Long Horn) komen naar de scholen om de boeken te verkopen.

Ook het Keniaanse onderwijs kampt met een tekort aan mannelijke leerkrachten.

De Keniaanse lerarenopleiding bestaat uit drie delen:

1.       proficiency course  (1 jaar);

2.       certificate course (2 jaar);

3.       diploma course (2 jaar).

Het eerste onderdeel is een cursus waarin de algemene bekwaamheid van de toekomstige leerkrachten wordt getest (voorwaarden zie ‘proficiency course’). Je kan dit best vergelijken met een voorbereidend jaar. Daarna volgen de leerkrachten een cursus om een certificaat te behalen. De cursus is specifiek gericht op ‘het leerkracht worden’. Het laatste onderdeel is een verdieping van de vorige cursus. Hier gaat men ook veel dieper in op de theoretici (vb. Vygotsky). De leerkrachten worden voorbereid op hun eindexamen. Als ze hiervoor slagen, krijgen ze het diploma leerkracht lager onderwijs. Ik vind het bizar dat er aparte opleidingen zijn voor kleuteronderwijs, lager onderwijs (universiteit) en secundair onderwijs (universiteit). Het diploma is immers op de drie niveaus geldig.

1. Proficiency course

Duur?
1 jaar.

Voor wie?
Studenten die een D (of minder) behalen op het Kenya Certificate for Secondary Examination. Deze test wordt afgenomen op het einde van het secundair onderwijs. Vanaf D+ kan een student rechtstreeks deelnemen aan de certificate course.

Het scoresysteem (van zeer slecht naar uitmuntend): E, D-, D, D+, C-, C, C+, B-, B, B+, A-, A.

Wat?
Een voorbereidend jaar. De studenten leren hoe ze omgaan met kinderen. De pure basismethoden komen aan bod. Er wordt een onderscheid naar leeftijd gemaakt. De studenten maken kennis met de ontwikkeling van het kind in de verschillende leeftijdscategorieën: babyklas (3 tot 3,5 jaar), KG1 (3,5 tot 4 jaar) en KG2 (4 tot 6 jaar). De cursus bestaat uit verschillende onderdelen.

-        English

o   Language.

o   Composition (stellen).

Engels is de officiële taal binnen het onderwijs en dus bijzonder belangrijk voor leerkrachten. Kiswahili is de nationale taal. Deze taal wordt thuis gesproken. De kinderen van KG1 moeten dus op school Engels leren. Het Engels van de meeste studenten moet bijgeschaafd worden. Vaak werken ze na de secundaire school een tijdje om geld te verdienen om verder te studeren. Het nadeel hiervan is dat hun Engels verzwakt.

-        General studies

o   Basis teaching methods in ECDE (Early Childhood Development Education). Dit wordt ook wel  ‘methodology’ genoemd.

o   Geschiedenis van ‘methodology’ (‘Foundation and administration of ECDE’).

Aan het einde van deze cursus leggen de studenten het ‘Kenya National Examination, proficiency paper’ af. Indien de studenten hiervoor slagen met D+ (of meer) kunnen zij deelnemen aan de certificate course. 

2. Certificate course

Duur?
2 jaar.

Wat?
De teacher heeft het over een ‘holistic course’. Hiermee bedoelt hij dat de cursus allesomvattend is. Vrouwen die hiervoor slagen zijn niet alleen goede leerkrachten. Ze zijn ook goede moeders, vrouwen, leden van de maatschappij, …

De cursus is opgesplitst in 24 units.

-          Foundation and administration

-          School management of ECDE

-          Introduction to child psychologie

-          Child growth and development

-          Health, nutrition and care

-          Early childhood development and education curriculums

-          Instructional and learning approaches

-          Children with special needs

-          Guidance and counseling

-          English language

-          Kiswahili

-          Language activities

-          Mathematics activities

-          Science activities

-          Social environmental activities

-          Music and movement activities

-          Creative activities

-          Physical activities

-          General knowledge

-          Religious education

-          Material development

-          Introduction to research

-          Community development

-          Child rights and child protection

-          Teaching practice

Mathematics activities

De leerkrachten maken kennis met de wiskundige vaardigheden, concepten en ideeën die aan bod komen i n KG1, KG2, …

1.       Classificeren
Sorteren en groeperen
Op basis van kleur, maat, vorm, textuur, lengte, …  Hier zit een volgorde in. Kleur komt eerst aan bod omdat het in de natuur van kinderen zit om op basis van kleur te sorteren.

Matchen en paren maken
Op basis van gebruik, kleur, vorm, maat, …
Ordenen
Op basis van kleur, maat, vorm, … Er wordt bijvoorbeeld gezocht naar patronen (van concreet naar abstract, men start bijvoorbeeld met het ordenen volgens patroon van gekleurde bolletjes en werkt zo naar getallenrijen met patronen).

2.       Numbering skills
Verbaal tellen, synchroon tellen  met acties en spelletjes. In KG2 tot 100!
 

3.       Number value skills
Getallen linken aan objecten. Ook hier in KG2 tot 100.

4.       Number writing skills

a.       Overtrekken van cijfers.

b.      Cijfers modelleren met klei of plasticine.

c.       Cijfers inkleuren.

d.      Cijfers printen of stempelen.

e.      Cijfers weven met bijvoorbeeld raffia.

f.        Cijfers naaien.

g.       Cijfers ‘tekenen’, de laatste fase.

5.       Measuring
Wiskundige taal is enorm belangrijk (vb. langer dan, korter dan, zwaarder dan, lichter dan, …) In het begin wordt er nog niet gewerkt met maateenheden (vb. kg, m, …) Het is belangrijker dat kinderen dingen leren uitdrukken in gewone taal, de rest volgt wel.
Er wordt gewerkt met natuurlijke maateenheden (vb. stokken, het eigen lichaam). Deze maateenheden vormen een opstap naar de conventionele maateenheden. Het is belangrijk dat kinderen zich bewust worden het gewicht van objecten. Daarom wordt er vanaf de eerste kleuterklas gewerkt met balansen. Ook wordt er veel aandacht besteed aan vormleer (vb. ovaal, cirkel, vierkant, rechthoek, ster, …)

Mijn indrukken

De Keniaanse lerarenopleiding maakt een degelijke indruk op me. Veel aspecten uit de Vlaamse opleiding komen ook hier aan bod. Vraag is natuurlijk op welke manier de units behandeld worden. Feit is dat de studenten het grote aanbod op een relatief korte periode moeten verwerken. Toch geloof ik dat men op de goede weg is. De leerkracht die ons uitleg geeft, betrekt zijn studenten regelmatig in het gesprek. Dat is een positief signaal. Als hij enkel een mooie theorie zou verkondigen, zou hij dit immers nooit doen.
Ik ben blij dat Wim (onze leerkracht in Vlaanderen) erbij is. Zijn aanwezigheid opent deuren. Hij heeft het vertrouwen van de leerkrachten van Rainbow4kids vorig jaar gewonnen en wordt niet gezien als ‘de blanke man die het hier eens zal komen vertellen’. Hij heeft goede ideeën en weet ze goed aan de man te brengen. Dit bewijst nog maar eens dat tijd ontzettend belangrijk is om iets te kunnen bereiken.

What’s next?

Ik zal het bezoek aan de lerarenopleiding proberen uit te spelen in onze school. Ik ben weer wat meer te weten gekomen en sta daardoor steviger ik in mijn schoenen. Ik vermoed dat de leerkrachten daardoor meer respect voor mijn mening zullen hebben. En daar moet ik nu handig op inspelen… :-) 

Reclamefolder (100 Keniaanse shilling is ongeveer 1 euro)

Evaluatieformulier lectoren (stage)

 Opleidingshoofd

 In de klas