Het verhaal van J.

Op het speelveld vraag ik de naam van een leerling van klas 7. Op de een of andere manier valt de jongen me op. Hij gedraagt zich erg volwassen en is een voorbeeld voor de kleintjes. Vaak is hij de spreekbuis van de leerkrachten. We praten over koetjes en kalfjes. Plots krijgt het gesprek meer diepgang. Ik praat niet meer met een jongen, maar met een man.

J. is 17 jaar jong en al zichtbaar getekend door het leven. Hij is de jongste van een aantal broers. In 2003 verliezen de jongens hun moeder. J. is op dat moment 8 jaar. Zijn biologische vader kent hij niet. De toevallige vriend van de moeder verdwijnt met de noorderzon. Van de ene op de andere dag staan de kinderen er alleen voor.
Op een volwassen, maar toch breekbare manier, vertelt J. zijn levensverhaal. Zijn ogen stralen ernst uit en het lijkt alsof zijn lichaam op waakstand staat. Het is duidelijk dat de man die naast me slentert zijn verhaal niet aan de grote klok wil hangen.
Met beheerste stem vertelt J. me dat zijn broers, na de dood van hun moeder, geen tijd voor hem hebben. Ze zijn al wat ouder, gaan niet meer naar school en worden volledig opgeslorpt door hun eigen gevecht. Intussen gaat het leven verder zijn voorbestemde gang. Aan een spoedtempo wordt J. volwassen. Naar school gaat hij al een tijdje niet meer en de zoektocht naar geld en levensmiddelen maakt hem hard.
Op een dag, J. is op dat moment ongeveer dertien jaar, levert de zoektocht een echte schat op. Op het strand ontmoet hij een Italiaans meisje van een jaar of 20. De twee schieten heel goed met elkaar op en het duurt niet lang voor ze het bed met elkaar delen. Ik vraag J. waarom zijn ogen schitteren terwijl hij over het meisje vertelt. “It was the most lucky day of my life…”, luidt zijn antwoord. Het zadelt me op met een dubbel gevoel. Doelt hij nu op de zwoele nacht met zijn droomprinses of over de zopas blootgelegde goudader? Na mijn ervaringen hier lijkt de tweede piste aannemelijker. De Italiaanse besluit immers om J. te sponsoren. Na jaren van miserie kan deze talentvolle kerel eindelijk terug naar school! Bovendien krijgt hij leefgeld van zijn Italiaanse engel wanneer zij te horen krijgt dat J. het goed doet op school. Hierdoor kan hij een huisje huren. Hij is zo fier dat hij me meteen uitnodigt!

Het is bijna tijd. De bel gaat over vijf minuten. Of misschien wel tien? African time, weet je wel. Ik stel nog snel een vraag: “Is het niet vervelend om met kinderen van wel vijf jaar jonger in de klas te zitten?” Zijn antwoord is ludiek en toch pakkend: “Ik beschouw naar school gaan als een job. Ik word ervoor betaald (onrechtstreeks door de Italiaanse vrouw) en ik kan het me absoluut niet veroorloven om ontslaan te worden. Ik weet immers hoe hard het leven is als je niet gestudeerd hebt. En weet je, teacher, er bestaat harder werk…” (lacht).