Hoe een complimentje deugd kan doen 

Ten little ducks went out to play…

Wim vertrekt naar huis en heeft het daar zichtbaar moeilijk mee. Hij moet het hier erg naar zijn zin gehad hebben. Hij wordt tot tranen toe bewogen door het indrukwekkende  afscheid dat de school voor hem organiseert. In Kenia heb ik Wim pas echt leren kennen en hij heeft op die korte periode enorm veel respect afgedwongen. Zijn passie voor het project is bewonderenswaardig. Ik denk echt dat hij dit project voor altijd in zijn hart zal dragen.  

Enkele verwezenlijkingen:

-          de aanzet tot een samenwerking met de lokale lerarenopleiding;

-          het opstellen van de klassenlijsten (een huzarenstuk!);

-          het digitaliseren van talloze documenten en foto’s;

-          het coördineren van de stage van de vrijwilligers;

-          het in goede banen leiden van de brieven aan de sponsors;

-          de oprichting van een kookclub voor leerkrachten;

-          de coördinatie van de complete zorg voor Chukrani en Baraka;

-          …

Memorabele momenten:

-          Een stralende Wim op de terugweg van het strand. Hij is gaan zwemmen met zijn sponsorkindje Alfons en gaat nu naar het trouwfeest van één van de familieleden van de jongen.

-          Een leerrijk gesprek over de Keniaanse lerarenopleiding op het terras, met een lekker glas wijn. Wim is hier echt een toeverlaat geweest voor de vrijwilligers (zowel die van Hasselt als die van Vorselaar).

-          Souvenirshoppen in traditionele winkeltjes. Lekker pingelen om dan toch een zeer correcte prijs te betalen. Dat hij nu maar eens eindelijk geniet van zijn Afrikaanse stoel!

-          Het afscheid. Een moeilijk, maar heel mooi moment. Zeker toen hij beloofde om terug te komen.

Asante sana!!!

Huiswerk wiskunde


Ik wil dat de Keniaanse leerkrachten meer concreet materiaal gebruiken tijdens hun lessen. Eerst moet ik hen laten inzien dat dit niet per se geld hoeft te kosten. Daarom heb ik de kinderen de opdracht gegeven zelf rekenmateriaal te verzamelen. Ik moet toegeven dat ze me in de positieve zin verrast hebben! 

Kenia, land van contrasten

Ik wandel van het ziekenhuis naar het strand. Een trip van honderd meter, van  doffe ellende naar het aards paradijs. Soms is het moeilijk om de knop om te draaien. 

Bezoek aan het grootste publieke ziekenhuis van de kustprovincie


Tijdens  de laatste dag van het kamp breng ik samen met Stijn een bezoek aan een openbaar/publiek ziekenhuis. Ik bereid me voor op het allerergste. De omstandigheden zijn mensonwaardig. Dit is de eerste keer dat ik me moet omdraaien. Het is me even teveel. Mensen met geamputeerde ledematen liggen op bebloede lakens, alles is bestoft en plakkerig, er staan moto's in de gang waar doodzieke mensen liggen, alles is verroest. Ik voel me slecht en misselijk en ben blij dat we even kunnen bekomen aan de zee. Ik ben echt blij dat Stijn erbij is. Asante sana, rafiki! 

De patiënten liggen met zestien op een kamer. 

Onderzoekskamer

Als je niet kan betalen, wordt de behandeling stopgezet. Ik heb een doodziek vijfjarig kind gezien dat al vijf dagen wacht op geld... 

Bekomen. 

Scouting Camp

Wat?
Foundary Camp. De scouts herdenken tijdens dit kamp de oprichter van hun vereniging. 


De beelden zeggen meer dan duizend woorden...

Old school cooking

Madam Fatuma, kleuterleidster 

Ontbijt

De partytent heb ik gekocht van ons sponsorgeld. Nu hoeven onze kinderen niet meer onder de blote hemel te slapen.

Four times in a liftetime experience. En ik hoop dat het daarbij blijft! :-)

Indrukwekkend kampvuur! De kinderen zingen en dansen. 

Onder de indruk!

Hoe een eenvoudige les wiskunde een rollercoaster van emoties wordt…

Vandaag geef ik een vervolg over breuken. Er komt geen nieuwe leerstof aan bod. De les verloopt vrij vlot. De kinderen vragen zelf naar het concreet rekenmateriaal. Sommigen staan er zelfs op hun eigen stenen, stokjes en kroonkurken te gebruiken. We zijn echt wel goed bezig!
Na de les verzamel ik het huiswerk. Ik kan mijn ogen niet geloven. Slechts 5 kinderen (op een totaal van 36) leggen een foutloos parcours af. Het kost me veel moeite om de teleurstelling te verbergen. Duizend en één vragen spoken door mijn hoofd. Wat is hier in godsnaam gebeurd? Ik trek alles en iedereen in twijfel. Ook mezelf.
‘Kalm blijven en vooral niet kwaad worden, Quinten.’ Maar toch moet en zal ik te weten komen wat er aan de hand is. Ik hou niet van omwegen en vraag klas 4 om uitleg. De flauwe excuses en het gemompel van de kinderen irriteren me. Ik dreig de pedalen te verliezen. Ik zoek naar houvast en denk aan de beelden van het dorp, het ziekenhuis en de degoutante matrassen en toiletten op het scoutingkamp. Ik word rustiger en probeer het voorval een plaats te geven. Een uitbarsting lijkt me zinloos en bovendien ongepast. Een goed gesprek dan maar. Ik vertel dat ik enorm teleurgesteld ben en dat ik geen snars van begrijp. Het is muisstil in de klas. Dit is het uitgelezen moment om duidelijkheid te scheppen. Ik vertel wat ik van hen verwacht en wat de kinderen van mij mogen verwachten. ‘Are we together? Yes, teacher!’
Later op de dag wordt er me een extra lesuur aangeboden. Ik neem dit godsgeschenk met beide handen aan. De leerlingen lijken de boodschap begrepen te hebben. Ze werken hard. De vele vragen luchten me op. Er hangt helemaal geen bedrukte sfeer. We starten met een propere lei. Andermaal blijkt dat de Kenianen het moment leven. Ik vind deze levenswijze met de dag charmanter.

Examens

De kinderen hebben van dinsdag tot en met donderdag examens. Daarna genieten we van een korte vakantie. Ik heb al gemerkt dat afkijken hier een groot probleem is. De leerkrachten staan er echter vrij laks tegenover. Toch worden er enkele maatregelen getroffen. De banken worden uit elkaar geschoven en er worden ringmappen tussen de leerlingen geplaatst. De rugzakken blijven buiten. De leerkrachten mogen zelfs niet in hun eigen klas toezicht houden. Ik lap dat aan mijn laars omdat ik mijn klas echt beter wil leren kennen.
De leerlingen beginnen totaal onvoorbereid aan de examens. Ze studeren niet en stellen zich daar ook geen vragen bij. Teacher Ibrahim heeft zaterdag wel een spoedcursus wiskunde gegeven. Uit de vragen van de leerlingen leid ik af dat er zelfs nieuwe leerstof aan bod gekomen is. Dat komt doordat niet iedere school dezelfde leergang volgt. Wim heeft me er al op attent gemaakt dat dit probleem ook in Vlaanderen weleens opduikt.

Examen wiskunde

De toezichthoudende leerkracht vraagt me om eerst zelf het examen op te lossen. Het komt blijkbaar regelmatig voor dat er fouten in staan. Het valt me op dat het niveau niet zo hoog ligt. Zeker niet als ik de vergelijking maak met de leerstof die we de voorbije weken behandeld hebben.
Vlak voor het examen bidden de kinderen. Op gewone lesdagen is dit niet het geval. De kinderen worden dan stilaan toch nerveus. Wegens tijdsgebrek kan ik de vele lastminutevragen onmogelijk allemaal beantwoorden. Ik begin stiekem te hopen dat God echt een handje komt toesteken!

Wat ik goed vind aan het examen:

-          de vormgeving (belangrijke woorden vetgedrukt, gebruik van prenten en tekeningen);

-          de duidelijke vraagstelling (inleidende zin);

-          de spreiding van de vragen over de verschillende domeinen;

-          de toetsing van verschillende vaardigheden (vb. schatten, problemen oplossen);

-          het gebruik van realistische contexten;

-          het gebruik van kladwerk.

Wat ik minder goed vind aan het examen:

-          geen ordening per domein;

-          enkel meerkeuzevragen;

-          geen scoringsvoorschriften;

-          geen foutenanalyse.

Examen Engels (stellen)

De leerlingen krijgen twee blanco bladen waarop ze een stelopdracht moeten maken. De titel is ‘My birthday party’. Ze krijgen veertig minuten om een creatieve tekst te schrijven.

Ik vind dit geen goed examen omdat:

-          de tekst die de kinderen moeten schrijven niet functioneel is;

-          het onderwerp van de tekst niet aanleunt bij de leefwereld van de kinderen;

-          er geen criteria aan de tekst gesteld worden;

-          er geen schrijfstrategieën aan te pas komen. De kinderen schrijven in het wilde weg en hebben geen oog voor structuur, het verzamelen van informatie, …

Ik wil weten hoe het gesteld is met het Keniaanse stelonderwijs. Blijkbaar worden stelopdrachten enkel gecontroleerd op spelfouten, woordenschat en werkwoordtijden. De kinderen weten niet wat een alinea is en zien het nut van een introductie en een slot niet in. George, een wakker kereltje uit klas 4, verwoordt het als volgt: ‘When I’m tired, I put a full stop. Then I think. After that, I continue writing.’ En toch merk ik tijdens het examen dat de meeste kinderen enorm graag schrijven. In tegenstelling tot bij het examen wiskunde worden ze kwaad als iemand probeert af te kijken! ‘They steal my mind, teacher!’, zegt een meisje me als ik haar om uitleg vraag. Binnenkort mag ik me bezighouden met de stellessen. Ik kan niet wachten tot het zover is!

Op leercontract in Kenia?

Mwadjowi Leezron is 13 jaar en zit in klas 4. Hij zit hier echter niet op zijn plaats. Op alle gebieden hinkt hij hopeloos achterop. Ik probeer hem zoveel mogelijk individueel te begeleiden en soms werpt dat zijn vruchten af. Toch geraak ik er stilaan van overtuigd dat de jongen zijn tijd verdoet op deze school. Tijdens het stelexamen breekt er iets in mij. ‘My birthday party… and my birthday party’ is het product van een halfuur schrijven. Nu is het genoeg geweest. Ik stap naar headteacher James en vraag hem wat er aan de hand is.
Mwadjowi beschikt blijkbaar niet over de nodige verstandelijke capaciteiten om mee te draaien op deze school. Zijn ouders willen echter niet dat hij een jaar overzit. Hij moet en zal zo snel mogelijk naar het secundair onderwijs gaan. Daar komt hij dan andermaal in een bijzonder theoretische opleiding terecht.
James vreest er terecht voor dat de jongen (door zijn slechte resultaten) in een waardeloze school terecht zal komen. Daarom heeft hij de ouders al meerdere keren met aandrang gevraagd om hun zoon een stiel te laten leren. Dit zou dan vergelijkbaar zijn met ‘ons’ leercontract. Je moeten weten dat er in dit land geen technische- en beroepsopleidingen bestaan. Volgens headteacher is de jongen bijzonder handig en zit het werken hem in het bloed. Er is al navraag gedaan en Mwadjowi kan terecht bij een goede schrijnwerker.
Plots vraagt James me of ik eens met de ouders wil praten. ‘Muzungu zullen ze wel geloven’, zegt hij. De vraag overvalt me en ik weet niet goed wat doen. Uiteindelijk aanvaard ik de opdracht. Maar daar zijn dan wel enkele voorwaarden aan verbonden. Ik wil eerst een goed gesprek hebben met de jongen. Daar moet dan een vertrouwenspersoon bijzitten. Madam Fidelis, de leerkracht van het derde leerjaar, zou deze rol op zich kunnen nemen. Ook wil ik de resultaten van de examens afwachten. We hebben zoveel mogelijk zwart op wit bewijs nodig. Ook de resultaten van de voorbije jaren moeten verzameld worden. Zo zien de ouders dat de situatie stelselmatig verslechtert. Na het gesprek met Mwadjowi wil ik de verschillende pistes onderzoeken. Zo wil ik zeker verschillende kandidaat-werkgevers bezoeken. Graag wil ik dat de jongen aan de school verbonden blijft. Als hij bijvoorbeeld op leercontract gaat bij een schrijnwerker, heeft hij alle baat bij een gerichte wiskundige opleiding.
Zoals je merkt, ben ik nog volop aan het nadenken. Ik moet voorzichtig zijn omdat ik hier eigenlijk een indringer ben. Ik weet eigenlijk ook niet goed waaraan ik begin. Katrien heeft me echter haar zegen gegeven en dat geeft me vertrouwen. Ik wil deze jongen echt vooruit helpen en beloof alles te doen wat in mijn mogelijkheden ligt! Met de steun van het voltallige Rainbowteam geloof ik een goede afloop.  

African time

Stilaan ben ik aan het Afrikaniseren. De Kenianen hebben me zelfs zover gekregen dat ik eraan denk om mijn horloge uit te doen! Het is een lelijk ding en daardoor van geen enkele waarde in Afrika.
‘Swahili-tijd’ wijkt sterk af van de stiptheid die wij gewend zijn. Hun concept van punctualiteit is, om het zachtjes uit te drukken, rekbaar. Vaak refereert men hier zelf bij wijze van grap aan als BMT (black man’s time).

Meneer Mototya vertelt me dat als een vergadering wordt belegd om 08:30 uur, deze pas op gang kan komen omstreeks 09:30. Als je met een vriend afspreekt om 09:00 uur, betekent dit dat je pas op dit uur naar de afspraak vertrekt. Het maakt daarbij niet uit hoe lang je onderweg bent. Meneer Mototya vertelt me een leuke anekdote: ‘Vorig jaar sprak ik met een vrijwilligster af om naar de kerk te gaan. We spraken af om negen uur ’s morgens. Ik schrok me een bult toen het meisje om negen uur stipt bij mijn thuis aanklopte! Ik lag nog in bed en durfde de deur niet open te doen. Ik heb haar dan maar even laten wachten.’

De omgang met de Kenianen leert me dat te laat komen helemaal niet persoonlijk moet worden opgevat. ‘Dingen’ gebeuren nu eenmaal. Ik merk dat leerkrachten de westerse obsessieve punctualiteit zelfs grappig vinden.
Twaalf uur ’s middags. Het scoutingkamp loopt stilaan op zijn einde. Ik heb al enkele keren aan de begeleiders gevraagd of het vervoer naar huis geregeld is. Ik ben echt moe en weet intussen dat ‘stiptheid’ niet in de Keniaanse Prisma staat. Madam Fatuma drukt me op het hart dat ik me absoluut geen zorgen hoef te maken: ‘Don’t worry, everything will be alright.’ Een uur later. Nog steeds niemand te zien. Langzaam dringt het tot me door dat er helemaal niets geregeld is. Best wel grappig eigenlijk. Twee uur ’s middags. Eindelijk!! Onze matatu rijdt het terrein op. Nu hoeven we alleen nog te wachten op de vrouw van Kim4love. Voor de vierde keer check ik of onze leerkrachten haar hebben gecontacteerd. Doodleuk antwoorden ze dat ze haar telefoonnummer niet hebben. ‘Geen probleem toch? We gaan wel met één busje naar huis.’ Ik sta perplex. Met 24 kinderen, 7 volwassenen, drie tenten, matrassen en een heleboel keukenmateriaal in een busje dat in België maximum 7 personen mag vervoeren?  Dit hou je toch niet voor mogelijk?! Plots rijdt onze matatu weg. De chauffeur vindt het wachten maar tijdverlies en beslist om andere klanten te gaan zoeken. Tijd voor ACTIE. Muzungu zal het hier eens gauw regelen. Ik bel Katrien en dan moet zij maar iets regelen. Tuut…tuut…tuut… Broken network! Een ongeluk komt ook nooit alleen. Een half uur later (het is nu ongeveer half drie) kan ik het thuisfront dan toch bereiken. We spreken af dat een deel van onze groep de gereserveerde matatu neemt, en dat wij met de rest het openbaar vervoer nemen. Vier uur. Na een wilde rit, met 21 sardientjes in een veel te klein blik op wielen helpen we een overstekende koe op een haar na om zeep, komen we eindelijk thuis aan!
Thuis praten Stijn en ik na over deze waanzinnige dag. We hebben de indruk dat wij de enigen zijn die zich druk gemaakt hebben. Geen enkel kind heeft gezeurd. De leerkrachten hebben hun goed humeur geen moment verloren. Onze goede bedoelingen en bezorgdheid hebben misschien voor onnodige drukte gezorgd. Is het wel aan ons om deze relaxte levensstijl proberen te veranderen? Ik denk steeds meer van niet. Misschien moeten wij wel een voorbeeld nemen aan de stressloze Kenianen. 

Scouting


Spannend moment! Over enkele uren vertrek ik samen met Stijn op scouting. We zullen twee dagen in tenten overnachten. We weten niet waar we ons aan mogen verwachten...


Tot maandag!

Foto's

Op weg naar de supermarkt

Afrikaans restaurantje... Alleszins bijzonder :-) 

Samen bidden

Vuurtje stoken

Dennis en Saolo ('beschermengelen')

Taxi 

Eerste leerjaar

Tandenborstel

Lekker... Echt lekker!

Ukunda

Ukunda

Wiskunde

Ik geef telkens aan wat ik anders doe, welke vernieuwingen ik probeer in te voeren. Ik herhaal geen dingen maar vul telkens aan. Na iedere les, of na een lessenreeks, ga ik na of mijn persoonlijke doelstellingen en de lesdoelen bereikt zijn. Ik bespreek ook waarom dat wel/niet het geval is.

BREUKEN

Les 1

Doel
Breuken met noemer 12 herkennen, lezen en schrijven.

Wat probeer ik te bereiken?

Tijdens deze les wil ik vooral sterk beginnen. Goed begonnen is immers half gewonnen. Ik heb tijdens de observaties gemerkt dat de leerlingen snel afdwalen. Vandaag wil ik de betrokkenheid zo lang mogelijk zo hoog mogelijk houden.

Wat doe ik anders?

-          Ik probeer de kinderen te motiveren met een realistische introductie. Daarbij laat ik de kinderen het probleem verwoorden. Van meet af aan zorg ik voor een gestructureerd bordschema.

-          Ik voorzie een pamflet met daarop de belangrijkste informatie. De klas moet aangekleed worden. Prenten zijn sowieso een belangrijke steun voor visueel sterke kinderen. Hier dromen de kinderen bovendien veel weg. Ze hebben op zo’n momenten alles gezien behalve de leerkracht. Ik hoop dat hun aandacht nu getrokken wordt door de ‘nieuwe’ pamfletten.

-          Ik vertrek vanuit een hoeveelheid, en niet vanuit een eenheid. Bv. verdeel zes bekers porridge op een faire manier onder drie leerlingen (6 over 3 of 6/3).

-          Na een korte instructie ga ik over op de klassikale inoefening. Ik laat de kinderen werken met concreet materiaal (blokjes).

-          Tijdens de individuele verwerking loop ik rond om zwakke leerlingen op te sporen en te begeleiden.

-          Ik voorzie een afronding. Ik ga samen met de leerlingen na waar de moeilijkheden zitten en laat eventueel een sterke leerling een moeilijke oefening uitleggen. Daarbij let ik vooral op een correcte verwoording. De anderen gebruiken blokjesmateriaal.

Reflectie

De kinderen zijn aanvankelijk vrij schuchter. De vingers gaan duidelijk minder vlot de lucht in. We tasten elkaar een beetje af. De verkenronde duurt gelukkig niet lang. Het concrete materiaal werkt motiverend. De kinderen zijn verbazend snel ‘mee’. Het belang van zien en zelf handelen blijkt andermaal niet te onderschatten. Ik heb de indruk dat de kinderen me soms een beetje gek vinden omdat ik er zo enthousiast invlieg. Het werkt aanstekelijk. De kinderen lachen en hebben plezier maar ondertussen zijn ze wel onbewust aan het leren. De betrokkenheid is zeer groot!

De les is opgesplitst in twee perioden van een halfuur. Tijdens het eerste halfuur werk ik vooral klassikaal. De leerlingen krijgen wel ieder tien rekenblokjes. Het laatste halfuur valt op het einde van de dag. Het verschil met voormiddag is toch wel groot. Het kost me meer moeite om de kinderen aandachtig te houden. Ze zijn het gewoon om het echt wel heel kalm aan te doen als ze zelfstandig oefeningen moeten maken. Natuurlijk zijn er uitzonderingen. Daar speel ik op in door de sterke (en snelle) leerlingen te promoveren tot minimeester. Ze moeten een partner zoeken en die zo goed mogelijk begeleiden. Dubbel profijt!!

De wiskundeleraar neemt de andere aanpak onverwacht goed op. Zijn nieuwsgierigheid wordt geprikkeld door het kleurrijke materiaal. Hij loopt voortdurend door de klas. Hij ziet dat ik zwakke leerlingen probeer op te sporen tijdens de verwerkende oefeningen en begint dat dan spontaan ook te doen. Na de les zoek ik hem op. Ik complimenteer hem uitdrukkelijk en zeg dat we samen veel sterker staan dan alleen. Dat werpt zijn vruchten af: morgen organiseren we een miniklas voor de zwakkere leerlingen!

Les 2

Doel
Breuken met noemer 3, 6 en 9 herkennen, lezen en schrijven als een deel  van een hoeveelheid.

Wat doe ik anders?

-          Ik pak een probleem aan volgens de stappen van Meichenbaum en probeer structuur aan te brengen door de gegevens en het gevraagde met verschillende kleuren te onderlijnen. Ook laat ik de kinderen een antwoordzin formuleren. Ze baseren zich daarbij op de vraag.

-          Tijdens de inoefening laat ik de kinderen per twee werken. Ik geef hen verantwoordelijkheid: ze moeten elkaar controleren.

Reflectie

Ik sta alleen voor de klas. De vakleerkracht moet naar een sportmeeting met klas 8. De stappen van Meichenbaum klinken bekend in de oren van de leerlingen. Hieraan merk ik dat het werk van de vrijwilligers meer is dan een druppel water op een hete plaat. De stapsgewijze aanpak blijkt bijzonder moeilijk te zijn voor de kinderen. Ik heb maar een half uurtje (de vorige les heeft langer geduurd dan voorzien). Daardoor zijn we niet gekomen tot het werken in duo’s. Ik heb al geleerd dat ik me hier niet moet in opwinden. Er zijn hier zoveel dingen die niet lopen zoals ze gepland zijn. Zo is de leerkrachtenbijeenkomst op donderdag intussen afgelast. Het geluk staat echter aan mijn kant. Ik mag/moet de les van de vakleerkracht wiskunde overnemen. Ik beslis om de leerlingen te ‘testen’. Ik heb immers gemerkt dat de meesten echte ‘copycats’ zijn. Ik moet stiekem lachen als de kinderen één voor één door de mand vallen. Tijd voor een ernstig gesprek nu. Ik spreek met de kinderen af dat ze het spel eerlijk moeten spelen omdat ik hen anders onmogelijk kan helpen. Het is tegelijk grappig en ontroerend dat veel kinderen me na de les op het hart drukken dat dit niet meer zal voorvallen.

Huiswerk
Ik heb de kinderen vandaag een alternatief huiswerk gegeven. Ze moeten op zoek gaan naar concreet rekenmateriaal ter vervanging van mijn blokjes. Ik heb bewust geen voorbeelden gegeven tijdens de les omdat ik aan hun keuzes hoop te merken of de boodschap is aangekomen. Ik wil hiermee ook een signaal geven aan de wiskundeleraar. Goed rekenmateriaal hoeft niet duur te zijn! 

Frustrerend…

’s Morgens ben ik rond half acht in de klas. De kinderen bereiden de lessen voor en werken hun huiswerk af. Ik sta te popelen om erin te vliegen. Het stoort me dat niemand echt aan het werken is. Ik denk aan de les over breuken die ik heb voorbereid. Wat zou ik deze verloren minuten goed kunnen gebruiken! Straks, tijdens de vergadering, kaart ik de situatie zeker aan.

Kwart over acht. Onverstoorbaar tikt de klok verder. Nog steeds niemand te zien. Ik bestudeer voor de derde keer (in ongeveer evenveel minuten) het lessenrooster. Engels van 08:15u tot 08:50u. Daarna ben ik eindelijk aan de beurt. Om 08:21u slentert de leerkracht eindelijk binnen. ‘Time for English’, zegt ze met een enthousiasme dat me doet denken aan dat van een nieuwslezer. Gelijk heeft ze echter wel! Ze wordt stilaan prikkelbaar. De leerkracht neemt een handboek en doorbladert het. Na seconden die wel uren lijken te duren, ontdekt ze dat we vandaag een brief aan een vriend moeten schrijven.

Iets voorbij half negen. De voorbije minuten zijn verspild aan het kopiëren van de brief op het bord. De kinderen vullen enkele ontbrekende woorden in. Het overschrijven vormt een grotere uitdaging dan het nemen van pen en papier. En dan zakt mijn broek pas helemaal af. De kinderen moeten de brief klakkeloos overschrijven in hun werkschrift!

Tien voor negen. TIME’S UP! Of neen, toch niet. De leerkracht besluit in een ingeving van het moment nog een stukje van mijn les in te palmen. 

Homework: write a letter to a friend and tell him about your school .

Ik ben benieuwd naar de resultaten. Of neen, ik ben benieuwd of er überhaupt resultaten zullen zijn. De kans dat de vooropgestelde doelstelling, to write a letter to a friend, door het merendeel van de leerlingen behaald is, lijkt mij onbestaand. 

Geprikkeld!

De vorige les heeft me geprikkeld. Ik zet de frustratie om in positieve energie en vlieg erin als nooit tevoren! Het verschil met de voorbije les is onvoorstelbaar. De leerlingen weten even niet wat hen overkomt. ‘Is Muzungu nu helemaal gek geworden?’, zie ik hen denken. Maar een ding is zeker: er is terug leven in de brouwerij!
Na de les voel ik me alsof ik honderd kilometer tegen de wind heb in gefietst: moe, maar zeer voldaan! De kinderen geven voor de eerste keer blijk van inzicht in breuken! En nee hoor, niet zomaar eentje. Het merendeel van de groep neemt spontaan de blokjes ter hand. Mission accomplished. Of ja, part one dan toch… J

P.S.
Ik zie ook veel positieve elementen tijdens lessen van andere leerkrachten. Daar trek ik me dan aan op. Ik kijk nu vooral uit naar mijn eerste les Engels. Ik ben ervan overtuigd dat er veel meer kan gedaan worden met de aangeboden inhouden. Ik besluit het beste van mezelf te geven en dan op een voorzichtige manier tot een ‘deal’ te komen met de vakleerkracht. De bruuske aanpak werkt hier toch niet. Na vanmorgen weet ik helemaal niet meer in welke mate deze leerkracht open staat voor nieuwe dingen. Jammer genoeg heb ik nog steeds het gevoel dat er gemakzucht in het spel is, en niet onwetendheid. 

Zwemles part 2

Tijdens het zwemmen proberen Wim en ik het aangename aan het nuttige te koppelen. Zoals eerder beschreven hebben de kinderen absoluut geen last van watervrees. Ze zijn kloek en in hun overmoed verliezen ze alle risico’s uit het oog. Een leerkracht vertelt me dat hij niet mee in het water gaat omdat dat niet gepast is. Dat ik erin ga, is echter geen enkel probleem. Ik kan me niet ontdoen van het gevoel dat hij zijn zwemkunsten liever niet toont. Jackson, één van de oudste leerlingen van de school, neemt de rol van ‘oceaanmeester’ op zich. Al gauw valt hij echter door de mand. Om de veiligheid van de kinderen ook in de toekomst te garanderen besluiten Wim en ik een geïmproviseerde zwemles te organiseren. We leren enkele kinderen hoe ze hun lichaam moeten gebruiken om zich voort te bewegen in het water. Jackson en Ismaël zijn verbazend snel weg met de nieuwe technieken. Het zwemvirus werkt aanstekelijk. Het duurt niet lang voor de zee zwart ziet van de rode, blauwe, gele en groene kikkers! We richten onze aandacht vandaag vooral op Jackson. Het resultaat is verbluffend. Hij belooft volgende week weer van de partij te zijn! 

De steengroeve

De mannen van het dorpje naast de school werken in een steengroeve. De omstandigheden zijn loodzwaar. In extreme temperaturen kappen de mannen stenen uit de rotsen. De stenen worden verkocht voor minder dan 20 eurocent per steen. Het is een erg arbeidsintensief proces. Het duurt ongeveer 20 minuten om een steen los te kappen. De stenen worden onder meer gebruikt om huizen te bouwen.

Een hartverwarmend afscheid

Maandagochtend vertrekt Ingrid, een belangrijke partner van het project, terug naar huis. Ingrid is verpleegster en in bijberoep bezige bij. Ze is bijzonder attent en staat altijd voor ons klaar. Tijdens haar verblijf in Kenia zorgt ze voor ons alsof we haar eigen kinderen zijn. Vandaag (zondag) bedanken we haar voor alles wat ze voor ons gedaan heeft. Namiddag treden we op op Kim 4 Love. Daarna gaan we samen eten in een Afrikaans restaurant.

Enkele anekdotes…

-      Astrid verbrandt haar oog. We bellen Ingrid op. Die laat meteen alles vallen en snelt naar de oogarts. Terwijl Astrid onderweg is, gaat ze naar de apotheker om oogzalf te halen. De nazorg van deze vrolijke verpleegster is hartverwarmend. Ze belt Astrid om de haverklap op om te vragen hoe het gaat. Als ze ook maar een minuutje tijd heeft, komt ze op ziekenbezoek.

-     Ingrid is nogal ‘into Africa’. Thuis volgt ze Afrikaanse dans en ze geniet dan ook met volle teugen van de bezoekjes aan de plaatselijke discotheek. Om de dorpbewoners een plezier te doen, laat ze zich door hen een Afrikaans kapsel aanmeten. Iedereen weet nochtans dat ze dit echt niet zo mooi vindt.

-     Ingrid heeft een indrukwekkende conditie…  Volgens mij loopt ze iedere dag vijf extra kilometers om toch maar iedereen persoonlijk te kunnen groeten, kussen en knuffelen. 

Ingrid, we’ll miss you and we wish you all the best in Belgium! Astante sana!!!

P.S. You’re our wonderwall! :-) 

Personeelsvergadering

Het leerkrachtenteam vergadert iedere donderdag na school. Nu James ziek is en Katrien hier is, leidt zij de vergaderingen. De werking van de school wordt geëvalueerd en de planning voor de komende week wordt overlopen. De leerkrachten nemen notities. Dat is nodig omdat de Kenianen nogal gemakkelijk dingen op de lange baan schuiven.

Tijdens de vergadering van deze week bespreken we onder andere de samenwerking tussen de vrijwilligers en de leerkrachten. Het doet me deugd dat de leerkrachten open zijn. Ze vertellen hoe zij de samenwerking zien. Madam Fatuma (de vervangende directeur) merkt op dat de leerkrachten liever hebben dat we rechtstreeks naar hen stappen met problemen of opmerkingen. Ik vind dat een terechte opmerking. Een direct contact is bevorderend voor de samenwerking. Binnenkort zijn Katrien en Danny er niet meer en dan moeten we er ook samen uitkomen.

Ik merk tijdens deze vergadering dat Katrien en Danny een goede tandem vormen. Ik heb het gevoel dat Katrien het schoolse voor haar rekening neemt. Danny is volgens mij op organisatorisch vlak een echte krak. Zij is het hart en hij het hoofd. Waarmee ik zeker niet wil zeggen dat Danny emotioneel minder bij het project betrokken is. Het doet me deugd dat Katrien rustiger is nu haar man in Kenia is. Ze heeft meer tijd om te genieten nu haar uitlaatklep hier is.

We come one

Het contact met de Keniaanse leerkrachten wordt iedere dag intenser. Het onderscheid tussen de Keniaanse en de Vlaamse leerkrachten vervaagt. We vormen stilaan één groep: het Rainbow4kids leerkrachtenteam! ’s Morgens groet ik de leerkrachten in ‘hun’ lerarenkamer. Mister Rafaël toont zijn waardering door me in te wijden in de lokale keuken. Hij deelt thee, chapati en een aardappelgerecht met me. Ik voel me echt aanvaard en dat geeft me energie!

Scouting

Volgend weekend ga ik op kamp met de scouts. De vereniging is verbonden aan de school. Ik kan het goed vinden met de verantwoordelijke. In overleg met Danny en Katrien besluit ik om een deel van het ingezamelde geld te spenderen aan een tent. Voortaan slapen onze kinderen niet meer onder de blote hemel! Tijdens een indrukwekkende ceremonie inspecteer ik de troepen. Daarna roept Katrien me op het podium. Het is hier de gewoonte dat de leerkrachten de kinderen toespreken bij een bijzondere gebeurtenis. Ik voel me enorm gevleid en spreek de menigte zenuwachtig maar fier toe. De dankbaarheid van de scouts raakt me. Ik vind het een eer dat ik met deze jongens op kamp mag gaan. Mister George garandeert me alvast dat het een ‘once in a lifetime experience’ zal worden.

Het ingezamelde geld

• Een deel van het ingezamelde geld (ongeveer 500 euro) besteed ik aan:
• een voorraadkast;
• het opmetselen van het ‘fornuis’ (als het regent kan er momenteel niet gekookt worden omdat de keuken dan onder water staat);
• wit zand voor de kleutertuin (de kleuters spelen nu tussen scherpe stenen);
• een tent voor de scouts (nu moeten ze niet meer als enigen onder de blote hemel slapen).

Foto’s (voor en na) volgen later!

Asante sana namens mezelf, het Rainbowteam en de kinderen!!!

Een leuk idee…

Wim stelt voor om een lijst op te stellen met dringende en minder dringende uitgaven. De vrijwilligers kunnen dan zelf beslissen waaraan het ingezamelde geld besteed wordt. Ik vind dit een goed idee omdat wijzelf en onze vrienden en familie op deze manier nog nauwer worden betrokken bij het project. Ik wil dat jullie zien waar het geld naartoe gaat. Katrien en Danny vinden het een goede manier om de transparantie van het project nog meer te vergroten. Iedere cent wordt goed besteed!

Een bezoek aan de lerarenopleiding

Vandaag bezoek ik de lerarenopleiding in Ukunda. Ik probeer inzicht te krijgen in de manier waarop leerkrachten voorbereid worden op hun toekomstige taak.

Er zijn twee mogelijkheden om leerkracht te worden. Een student kan dagonderwijs volgen (3 jaar waarvan 2 jaar certificate course en 1 jaar diplome course) of op zaterdag en tijdens de vakanties naar school gaan (4jaar waarvan 2 jaar certificate course en 2 jaar diplome course).
Daarna kunnen de studenten nog twee jaar verder studeren voor hun degree. Daarmee kunnen ze lesgeven aan de hogeschool.

Studeren op zaterdag en tijdens de vakanties

Leerkrachten studeren af aan de middelbare school en gaan dan meteen als leerkracht aan de slag. Op die manier kunnen ze geld verdienen om de opleiding te betalen. Ze volgen les op zaterdag en tijdens de vakanties (telkens drie weken in april, augustus, november en december, van zeven uur ’s morgens tot half zes ’s avonds). Zij worden verplicht om zich te verbinden aan een school en er stage te lopen. De studenten worden tijdens iedere cursus minstens vijf keer geëvalueerd (stagebezoek).

De studenten staan zelf in voor de aankoop van leerboeken. Publishers (vb. Long Horn) komen naar de scholen om de boeken te verkopen.

Ook het Keniaanse onderwijs kampt met een tekort aan mannelijke leerkrachten.

De Keniaanse lerarenopleiding bestaat uit drie delen:

1.       proficiency course  (1 jaar);

2.       certificate course (2 jaar);

3.       diploma course (2 jaar).

Het eerste onderdeel is een cursus waarin de algemene bekwaamheid van de toekomstige leerkrachten wordt getest (voorwaarden zie ‘proficiency course’). Je kan dit best vergelijken met een voorbereidend jaar. Daarna volgen de leerkrachten een cursus om een certificaat te behalen. De cursus is specifiek gericht op ‘het leerkracht worden’. Het laatste onderdeel is een verdieping van de vorige cursus. Hier gaat men ook veel dieper in op de theoretici (vb. Vygotsky). De leerkrachten worden voorbereid op hun eindexamen. Als ze hiervoor slagen, krijgen ze het diploma leerkracht lager onderwijs. Ik vind het bizar dat er aparte opleidingen zijn voor kleuteronderwijs, lager onderwijs (universiteit) en secundair onderwijs (universiteit). Het diploma is immers op de drie niveaus geldig.

1. Proficiency course

Duur?
1 jaar.

Voor wie?
Studenten die een D (of minder) behalen op het Kenya Certificate for Secondary Examination. Deze test wordt afgenomen op het einde van het secundair onderwijs. Vanaf D+ kan een student rechtstreeks deelnemen aan de certificate course.

Het scoresysteem (van zeer slecht naar uitmuntend): E, D-, D, D+, C-, C, C+, B-, B, B+, A-, A.

Wat?
Een voorbereidend jaar. De studenten leren hoe ze omgaan met kinderen. De pure basismethoden komen aan bod. Er wordt een onderscheid naar leeftijd gemaakt. De studenten maken kennis met de ontwikkeling van het kind in de verschillende leeftijdscategorieën: babyklas (3 tot 3,5 jaar), KG1 (3,5 tot 4 jaar) en KG2 (4 tot 6 jaar). De cursus bestaat uit verschillende onderdelen.

-        English

o   Language.

o   Composition (stellen).

Engels is de officiële taal binnen het onderwijs en dus bijzonder belangrijk voor leerkrachten. Kiswahili is de nationale taal. Deze taal wordt thuis gesproken. De kinderen van KG1 moeten dus op school Engels leren. Het Engels van de meeste studenten moet bijgeschaafd worden. Vaak werken ze na de secundaire school een tijdje om geld te verdienen om verder te studeren. Het nadeel hiervan is dat hun Engels verzwakt.

-        General studies

o   Basis teaching methods in ECDE (Early Childhood Development Education). Dit wordt ook wel  ‘methodology’ genoemd.

o   Geschiedenis van ‘methodology’ (‘Foundation and administration of ECDE’).

Aan het einde van deze cursus leggen de studenten het ‘Kenya National Examination, proficiency paper’ af. Indien de studenten hiervoor slagen met D+ (of meer) kunnen zij deelnemen aan de certificate course. 

2. Certificate course

Duur?
2 jaar.

Wat?
De teacher heeft het over een ‘holistic course’. Hiermee bedoelt hij dat de cursus allesomvattend is. Vrouwen die hiervoor slagen zijn niet alleen goede leerkrachten. Ze zijn ook goede moeders, vrouwen, leden van de maatschappij, …

De cursus is opgesplitst in 24 units.

-          Foundation and administration

-          School management of ECDE

-          Introduction to child psychologie

-          Child growth and development

-          Health, nutrition and care

-          Early childhood development and education curriculums

-          Instructional and learning approaches

-          Children with special needs

-          Guidance and counseling

-          English language

-          Kiswahili

-          Language activities

-          Mathematics activities

-          Science activities

-          Social environmental activities

-          Music and movement activities

-          Creative activities

-          Physical activities

-          General knowledge

-          Religious education

-          Material development

-          Introduction to research

-          Community development

-          Child rights and child protection

-          Teaching practice

Mathematics activities

De leerkrachten maken kennis met de wiskundige vaardigheden, concepten en ideeën die aan bod komen i n KG1, KG2, …

1.       Classificeren
Sorteren en groeperen
Op basis van kleur, maat, vorm, textuur, lengte, …  Hier zit een volgorde in. Kleur komt eerst aan bod omdat het in de natuur van kinderen zit om op basis van kleur te sorteren.

Matchen en paren maken
Op basis van gebruik, kleur, vorm, maat, …
Ordenen
Op basis van kleur, maat, vorm, … Er wordt bijvoorbeeld gezocht naar patronen (van concreet naar abstract, men start bijvoorbeeld met het ordenen volgens patroon van gekleurde bolletjes en werkt zo naar getallenrijen met patronen).

2.       Numbering skills
Verbaal tellen, synchroon tellen  met acties en spelletjes. In KG2 tot 100!
 

3.       Number value skills
Getallen linken aan objecten. Ook hier in KG2 tot 100.

4.       Number writing skills

a.       Overtrekken van cijfers.

b.      Cijfers modelleren met klei of plasticine.

c.       Cijfers inkleuren.

d.      Cijfers printen of stempelen.

e.      Cijfers weven met bijvoorbeeld raffia.

f.        Cijfers naaien.

g.       Cijfers ‘tekenen’, de laatste fase.

5.       Measuring
Wiskundige taal is enorm belangrijk (vb. langer dan, korter dan, zwaarder dan, lichter dan, …) In het begin wordt er nog niet gewerkt met maateenheden (vb. kg, m, …) Het is belangrijker dat kinderen dingen leren uitdrukken in gewone taal, de rest volgt wel.
Er wordt gewerkt met natuurlijke maateenheden (vb. stokken, het eigen lichaam). Deze maateenheden vormen een opstap naar de conventionele maateenheden. Het is belangrijk dat kinderen zich bewust worden het gewicht van objecten. Daarom wordt er vanaf de eerste kleuterklas gewerkt met balansen. Ook wordt er veel aandacht besteed aan vormleer (vb. ovaal, cirkel, vierkant, rechthoek, ster, …)

Mijn indrukken

De Keniaanse lerarenopleiding maakt een degelijke indruk op me. Veel aspecten uit de Vlaamse opleiding komen ook hier aan bod. Vraag is natuurlijk op welke manier de units behandeld worden. Feit is dat de studenten het grote aanbod op een relatief korte periode moeten verwerken. Toch geloof ik dat men op de goede weg is. De leerkracht die ons uitleg geeft, betrekt zijn studenten regelmatig in het gesprek. Dat is een positief signaal. Als hij enkel een mooie theorie zou verkondigen, zou hij dit immers nooit doen.
Ik ben blij dat Wim (onze leerkracht in Vlaanderen) erbij is. Zijn aanwezigheid opent deuren. Hij heeft het vertrouwen van de leerkrachten van Rainbow4kids vorig jaar gewonnen en wordt niet gezien als ‘de blanke man die het hier eens zal komen vertellen’. Hij heeft goede ideeën en weet ze goed aan de man te brengen. Dit bewijst nog maar eens dat tijd ontzettend belangrijk is om iets te kunnen bereiken.

What’s next?

Ik zal het bezoek aan de lerarenopleiding proberen uit te spelen in onze school. Ik ben weer wat meer te weten gekomen en sta daardoor steviger ik in mijn schoenen. Ik vermoed dat de leerkrachten daardoor meer respect voor mijn mening zullen hebben. En daar moet ik nu handig op inspelen… :-) 

Reclamefolder (100 Keniaanse shilling is ongeveer 1 euro)

Evaluatieformulier lectoren (stage)

 Opleidingshoofd

 In de klas